Blog

Arbeidsongeschiktheid voor zzp’ers: 3 vangnetten uitgelegd

De meesten zijn bekend met het concept van de arbeidsongeschiktheidsverzekering. Maar er zijn nog twee andere vangnetten voor zzp’ers. In deze blog leggen we ze alle drie uit.

Ga naar…

Vlakken voor vergelijking

1 - Broodfonds

2 - Crowdsurance

Verschillen broodfonds & crowdsurance

3 - AOV

Kosten vs inkomen AOV

De beste optie

Bereken je premie!

10 augustus, 2023

Als zzp’er krijg je bij arbeidsongeschiktheid geen inkomen meer binnen. Het is daarom belangrijk dat je iets geregeld hebt, een passende arbeidsongeschiktheidsvoorziening. Er zijn een paar populaire voorzieningen: broodfonds, crowdsurance en een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV).

Wat houden ze in, wat zijn de verschillen, en wat is het verschil tussen een AOV afsluiten die kosten dekt of inkomen? In deze blog leggen we het allemaal uit.

Vier vlakken voor vergelijking

Om een goed overzicht van de drie oplossingen te krijgen, kijken we bij alle drie naar een aantal van dezelfde vlakken:

Kosten – Hoe zit het met de maandelijkse en andere kosten?
Hoe lang uitkering – Hoe lang krijgt iemand uitkering?
Recht op uitkering – Wanneer heeft iemand recht op uitkering?
Medische keuring – Is er een medische keuring nodig voor deelname?

We beginnen met het broodfonds.

Optie 1: Broodfonds

In 2006 is het concept van het broodfonds ontstaan, door de organisatie Broodfondsmakers. Onder die organisatie vallen verschillende broodfondsen.

Een broodfonds is geen verzekering, maar bestaat uit kleine groepen zzp’ers van zo’n 20 tot 50 mensen, die elkaar steunen bij arbeidsongeschiktheid. Die deelnemers regelen alles zelf, van administratie tot de voorwaarden, en organiseren meetings waarbij ze minstens één keer per jaar aanwezig moeten zijn. Dat persoonlijke contact is kenmerkend voor een broodfonds – ze zijn volledig gebouwd op transparantie en onderlinge solidariteit.

Broodfonds in een oogopslag

Kosten:

inleg op een persoonlijke rekening

Hoe lang uitkering:

max. 2 jaar

Recht op uitkering:

meestal bij ziekte en ongevallen

Medische keuring:

nee

Kosten: op een persoonlijke rekening

Elke deelnemer maakt maandelijks een bedrag over naar een persoonlijke broodfonds spaarrekening. Die rekeningen worden ook gebruikt om uit te keren als deelnemers arbeidsongeschikt worden. Het geld blijft van de zzp’er: verlaten ze het broodfonds, dan kunnen ze het (overige) geld van hun rekening opnemen.

De inleg wordt bepaald door hoeveel zzp’ers maandelijks zouden willen ontvangen als ze zelf arbeidsongeschikt worden, en staat los van hun werk of gezondheid. De maandelijkse inleg is niet aftrekbaar voor hun belasting.

Iets is alleen een broodfonds als hij is opgericht via de organisatie ‘de Broodfondsmakers’. Die helpt alle broodfondsen met het oprichten, de persoonlijke spaarrekeningen regelen, administratief en inhoudelijk advies, en meer. Daarvoor betalen leden wat vaste kosten bovenop hun inleg.

Hoe lang uitkering: maximaal 2 jaar

Als een deelnemer arbeidsongeschikt raakt, krijgen ze schenkingen van de groep, om niet zonder inkomen te zitten. Hoeveel ze maandelijks geschonken krijgen ligt aan hun eigen inleg. Die schenkingen krijgen ze voor maximaal 2 jaar, en zijn onbelast.

Recht op uitkering: bij ziekte en ongevallen

Over het algemeen kunnen groepen zelf de voorwaarden bepalen, maar doorgaans wordt er alleen uitgekeerd als iemand niet kan werken door ziekte of een ongeval. Zwangerschap wordt dan bijvoorbeeld niet gezien als ‘arbeidsongeschiktheid’.

Een broodfonds zou ook in andere gevallen dekking kunnen bieden, omdat de groepen zzp’ers dus zelf de touwtjes in handen hebben. Toch blijft het vaak bij ziekte en ongevallen.

Medische keuring: nee

Om deel te nemen aan een broodfonds hoef je niet eerst door een medische keuring.

Optie 2: Crowdsurance

Crowdsurance staat voor ‘crowd’ (groep) en ‘insurance’ – maar het is geen verzekering. Het kan beter worden omschreven als een schenkkring, geregeld door een crowdsurance aanbieder. Die aanbieder heeft de voorwaarden, regels en berekeningen voor schenkingen al vastgelegd.

Vaak zijn er veel overeenkomsten tussen de deelnemers – de ‘crowd’ dus. Het kunnen bijvoorbeeld allemaal zzp’ers zijn die een creatieve baan hebben, of in de zorg werken. Hier zit geen maximum op het aantal deelnemers – je kunt je vrij aanmelden. De groep ontmoet elkaar niet (de aanbieder regelt namelijk alles al), je blijft dus anoniem.

Crowdsurance in een oogopslag

Kosten:

inleg in een gezamenlijke spaarpot

Hoe lang uitkering:

tot 2 jaar schenkingen

Recht op uitkering:

bij ziekte en ongevallen

Medische keuring:

nee

Kosten: inleg in een gezamenlijke spaarpot

Bij crowdsurance maken deelnemers elke maand geld over naar een grote, gezamenlijke spaarpot. Als een deelnemer arbeidsongeschikt wordt, dan krijgen ze geld uit die pot. Wie wat krijgt, wordt geregeld door de crowdsurance aanbieder.

Wel wordt er bijgehouden hoeveel iedereen inlegt. Er is dus geen apart spaarpotje per persoon, maar wel het inzicht in wat iemand al heeft ingelegd. Als jij, of iemand anders uit de groep, arbeidsongeschikt wordt, gaat daar geld van af.

Hoe lang uitkering: tot 2 jaar schenkingen

Met crowdsurance kan iemand voor maximaal 2 jaar schenkingen krijgen. Dat hoeft niet 2 jaar achter elkaar te zijn – het is dus meer voor 24 maanden in totaal. Ze kiezen als ze lid worden zelf hoeveel ze zouden willen ontvangen.

Recht op uitkering: bij ziekte en ongevallen

Het kan wisselen per crowdsurance oplossing, maar meestal is er alleen recht op een uitkering als iemand niet kan werken door ziekte of een ongeval. Zwangerschap wordt meestal niet gezien als ‘arbeidsongeschiktheid’.

Medische keuring: niet nodig

Om lid te worden van crowdsurance hoef je geen medische check te doen of in te leveren. Je moet alleen verklaren dat je niet denkt arbeidsongeschikt te worden in de komende 6 maanden.

Verschillen tussen Broodfonds en Crowdsurance

Een broodfonds en crowdsurance werken dus allebei op basis van schenkingen, en zijn tijdelijke oplossingen. Toch zijn er verschillen tussen de twee.

Het grootste verschil is het contact tussen deelnemers.

Een broodfonds is een lokale oplossing, en waarbij alle deelnemers elkaar kennen. Ze komen een paar keer per jaar samen. Bij crowdsurance is dat niet zo. Deelnemers zitten verspreid over het land en leren elkaar niet kennen.

Ook verschillen ze qua flexibiliteit en werk.

Bij een broodfonds is het zo dat deelnemers zelf alles regelen, van administratie tot de voorwaarden voor uitkering. Bij crowdsurance is alles al vastgesteld en geregeld door de crowdsurance provider. Deelnemers hebben daar dus geen controle over, maar ook geen werk aan.

Optie 3: Arbeidsongeschiktheidsverzekering

Als laatste is er de arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) – wel een verzekering dus, die wordt geregeld door een verzekeraar. Hierbij is alles al geregeld door de verzekeraar: de voorwaarden, premies, administratie, het proces rondom arbeidsongeschiktheid en uitkeren.

Arbeidsongeschiktheidsverzekering in een oogopslag:

Kosten:

maandelijkse premie

Hoe lang uitkering:

keuze uit tijdelijk of tot pensioen

Recht op uitkering:

ook bij zwangerschap, en extra ondersteuning

Medische keuring:

meestal wel

Kosten: maandelijkse premie

Net als bij andere verzekeringen betaal je voor een AOV iedere maand een premie. Hoe hoog die premie is, hangt af van je gezondheid, hoeveel uitkering je wil ontvangen en hoe lang je die wil ontvangen. Ook kunnen je zelf je eigen risicoperiode kiezen, en daarmee je premie beïnvloeden.

Qua kosten rekenen sommige verzekeraars afsluitkosten, die je moet betalen om een AOV te kunnen kopen. Hoe hoog die kosten zijn, wisselt. Soms zijn ze er ook helemaal niet.

Hoe lang uitkering: keuze uit tijdelijke uitkering, of tot pensioen

Een groot verschil met de andere 2 oplossingen is dat je bij een AOV zelf kan kiezen hoe lang je uitkering wil ontvangen. Meestal zijn er opties voor 2, 5 of 7 jaar, of tot je pensioen.

Het fijne van een AOV is dat je er zeker van bent dat er genoeg geld is om je uitkering te (blijven) ontvangen. Verzekeraars hebben allemaal reserves en regelingen om dat te garanderen. Bij een broodfonds en crowdsurance is die garantie er niet.

Ook ben je niet afhankelijk van onderlinge solidariteit om je uitkering te ontvangen. Als je gedekt bent, krijg je altijd je uitkering.

Recht op uitkering: ook bij zwangerschap, en extra ondersteuning

Net als de andere twee oplossingen, keert een AOV uit als iemand niet kan werken door ziekte of een ongeval. Maar een AOV gaat vaak nog verder dan dat. Zo bieden ze ook dekking bij zwangerschap, en bieden ze zzp’ers extra begeleiding. Er kunnen bijvoorbeeld kosten worden gedekt voor omscholing, of helpen bij zzp’ers hun revalidatie.

Medische keuring: meestal wel

Om een AOV af te sluiten moet je soms een medische check hebben gedaan. Hoe dat eruit ziet kan wisselen per verzekeraar.

Een AOV voor kosten of voor inkomen?

Onder de arbeidsongeschiktheidsverzekeringen heb je ook nog verschillende opties. Er is bijvoorbeeld een die de kosten van een zzp’er dekt, of hun inkomen. We leggen ze uit.

Kosten verzekeren met een AOV

Met een AOV die kosten dekt, geef je aan wat voor vaste kosten ze maandelijks hebben. Dat bedrag kun je dan verzekeren. Het idee daarbij is dat je ook bij arbeidsongeschiktheid je vaste lasten kunt blijven betalen. Daarbij kun je denken aan kosten als huur en andere woningkosten, of je zorg- en autoverzekering.

Inkomsten verzekeren met een AOV

Een AOV kan ook deel van iemands inkomen dekken. Je geeft dan aan hoeveel je ongeveer verdient per jaar. Vervolgens kun je dan kiezen hoeveel procent van dat inkomen je maandelijks wil ontvangen.

De verschillen

Beide soorten AOV hebben hun voor- en nadelen. Een voordeel van de kostenverzekering is dat hij vaak (hoewel niet altijd) tot een lagere premie leidt dan een inkomensverzekering.

Aan de andere kant, in de praktijk blijkt dat het voor veel mensen moeilijk inschatten is wat hun vaste kosten zijn, en hoe die zullen veranderen als iemand arbeidsongeschikt wordt. Dan komen er vaak ook weer extra kosten bij. Met een verkeerde inschatting in het begin, kan de uiteindelijke uitkering dan tekortschieten, en dat is een behoorlijke tegenvaller.

Bij een AOV die het inkomen verzekert is de kans dat iemand te weinig uitkering ontvangt om hun kosten te dekken kleiner. Dat is natuurlijk wel afhankelijk van hoeveel procent van hun inkomen de zzp’er verzekert. Is dat minder dan bijvoorbeeld 50%, dan kan dat nog steeds tot een uiteindelijk te lage uitkering leiden. Maar de kans dat iemand door een verkeerde inschatting teleurgesteld wordt, is kleiner dan met de kostenverzekering.

Wat is de beste optie?

Zzp’ers hebben dus verschillende opties om zich te beschermen bij arbeidsongeschiktheid. Van alle oplossingen, zijn de meeste zzp'ers uiteindelijk het beste beschermd met een AOV. Dat zit hem in twee dingen:

1. Uitkeringsduur
Je weet nooit zeker hoe lang je arbeidsongeschikt zal zijn. Als het minder is dan twee jaar, is een broodfonds of crowdsurance een fijn vangnet.

Toch biedt een AOV meer zekerheid dankzij de langere uitkeringen, en dan vooral met uitkering tot aan pensioen.

2. Dekking
AOV’s bieden bredere dekking dan de andere twee oplossingen, bijvoorbeeld bij zwangerschap.

Maar AOV’s bieden vaak ook aanvullende dekking, zoals hulp bij reïntegratie, en zoeken naar nieuw werk wat past bij iemands mate van arbeidsongeschiktheid. Broodfondsen en crowdsurance bieden die extra hulp meestal niet.

Vangnetten combineren

Maar veel zzp’ers vinden de premie voor een AOV te hoog, en sluiten er geen af. Of ze kiezen dus een tijdelijk alternatief, zoals een broodfonds of crowdsurance. Maar deze oplossingen zijn goed te combineren, om een ijzersterk vangnet te creëren.

Je kunt de premie van een AOV op een aantal manieren zelf beïnvloeden. Één van die manieren is door een langere eigen risicoperiode te kiezen.

De opties daarvoor gaan maximaal tot 2 jaar – en laat dat nou net de periode zijn van een broodfonds of crowdsurance. Het kan dus interessant zijn om een AOV met zo’n oplossing te combineren, en zo de premie te beïnvloeden.

Kies in ieder geval één van de drie

Hoe je het ook wendt of keert, het is belangrijk dat je een vangnet hebt. Het is aan iedereen zelf om een manier te kiezen die past. Dat hoort bij de autonomie en flexibiliteit die jij als zzp’er hebt en koestert. Wat wij wel kunnen doen, is helpen jou goed te informeren en de mogelijkheid bieden om jezelf goed te beschermen bij tegenslagen.