Blog
De verplichte AOV: het advies, de status, en de redeneringen
De verplichte AOV voor zzp’ers - al langere tijd een hot topic. En het lijkt erop dat het die status nog wel even zal behouden. We kijken terug: wat is het idee van de verplichte AOV nu precies, en hoe gaat hij werken?
Ga naar…
Laatste update: 16 augustus, 2023
16 augustus, 2023
Hoe zit het nu, die verplichte AOV?
Tijdens de overleggen rondom het pensioenakkoord voor werknemers, werd er naast werknemers ook gepraat over zelfstandingen (zzp’ers). Tijdens die overleggen ontstond het plan om alle zzp’ers te verplichten zich te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid.
Het doel van die verplichte AOV voor zzp’ers was (en is), op zijn kortst, om een vangnet te bieden en ervoor te zorgen dat zzp’ers niet in de bijstand belanden als ze arbeidsongeschikt raken. De bijstand is namelijk niet bedoeld als vangnet voor werkenden die door arbeidsongeschiktheid zonder inkomen komen te zitten.
De overheid wil deze AOV voor zzp’ers goed organiseren en vormgeven. Daarbij vroegen ze de Stichting van de Arbeid (SvdA) om de opties te onderzoeken en advies te geven.
Het resultaat: plannen om een gestandaardiseerde AOV voor zzp’ers te ontwikkelen die georganiseerd en geregeld wordt door de overheid (en de organisaties verbonden aan de overheid). Een AOV die dus iedere zzp’er toe moet laten, of iemand nou medische problemen heeft of niet.
Het is nog niet duidelijk of zzp’ers 1) per se de AOV van de overheid moeten nemen, of 2) een AOV moeten hebben en er dus ook zelf ergens anders kunnen afsluiten, of 3) er een combinatie mogelijk gaat zijn waarbij men zelf een aanvullende AOV kan regelen. ‘Verplichte AOV’ is dus nog een enigszins ongedefinieerde term.
Ondertussen zijn er veel ontwikkelingen geweest, waaronder de val van kabinet Rutte IV op 7 juli 2023. We weten daardoor niet precies wat er met het voorstel zal gebeuren, en of er nog beslissingen zullen worden genomen door het demissionair kabinet over de verplichte AOV. Het enige wat we nu kunnen doen, is ons verdiepen in het voorstel terwijl we afwachten.
Demissionair Minister van Sociale Zaken and Werkgelegenheid, Karien Van Gennip. Beeld: ANP
Wat we weten over de verplichte AOV
Wat we weten over de verplichte AOV
Hoe de verplichte AOV vanuit de overheid er precies uit zal zien is nog niet helemaal zeker. Daar wordt nog druk over gediscussieerd. Dit is wat we nu weten:
Over de premie
De premie zal van iemands inkomen afhangen. Daarbij wordt gerekend met het inkomen tot waarschijnlijk 143% van het minimumloon.
De premie zal van dat inkomen afhangen, en wordt zo’n 7,5% of 8%.
De premie is aftrekbaar in box 1.
De eigen risicoperiode zal 1 jaar zijn.
Over de uitkering
De maximale uitkering is 100% van het minimumloon, op dit moment is dat € 1995 per maand.
De uitkering is bruto, en wordt dus belast.
Wat de voorwaarden worden voor de uitkering is nog niet bekend.
Over de uitvoer
De Belastingdienst gaat de premies berekenen en innen.
Het UWV gaat arbeidsongeschiktheid beoordelen, de re-integratie begeleiden en uitkeringen uitvoeren.
Hij zal waarschijnlijk niet voor 2027 of 2029 uitvoerbaar zijn.
Er wordt dus gekeken naar een opt-out model, waarbij men hun eigen verzekering kan afsluiten als deze aan de eisen voldoet. Of dit gaat gebeuren, en zo ja, met welke eisen, is nog niet duidelijk.
Hoe zijn de premie en uitkering precies berekend?
De premie en uitkering – ze hangen samen, met een boel getallen en procenten die allemaal samenhangen. Hoe precies? Dat leggen we hier uit.
Het minimumloon is de basis, per 1 juli 2023 is dat € 1.995 per maand. De premie is gebaseerd op het inkomen van een zzp’er, met een maximum van 1,43 keer het minimumloon. Als een zzp’er meer dan dat verdiend, wordt de rest van hun inkomen dus niet gebruikt om premie te berekenen.
Het zijn een heleboel getallen door elkaar, dus hierbij alle informatie, met berekening.
Het inkomen gebruikt om de premie te berekenen is maximaal € 34.234,20
dat is € 1.995 * 12 * 1,43 = € 34.234,20
Maandelijkse premie is max. 8% van het inkomen, dus maximaal € 228,23
dat is € 34.234,20 * 0,08 / 12 maanden = max. € 228,23
Uitkeringspercentage bij arbeidsongeschiktheid is 70% van het inkomen.
Maximale uitkering bij arbeidsongeschiktheid is zo’n € 1997,-
dat is € 34.234,20 / 12 * 70% = € 1997,-
Waarom komt er een verplichte AOV
Op zijn kortst: een AOV hebben wordt verplicht omdat er te weinig zzp’ers verzekerd zijn, maar zo’n 20% en ze bij arbeidsongeschiktheid direct in de bijstand komen, die hier feitelijk niet voor is bedoeld. De overheid wil de garantie dat alle zzp’ers een vangnet hebben, en zo voorkomen dat de samenleving voor de kosten opdraait.
Te duur, en dus geen AOV
80% van de zzp’ers heeft dus geen AOV afgesloten. Het CBS heeft onderzocht waarom deze zzp’ers geen AOV hadden afgesloten. De top vijf redenen waren, op volgorde:
Ik vind kosten niet opwegen tegen baten
Ik kan de premie niet betalen
Ik kan het financiële risico zelf dragen
Ik kan terugvallen op inkomen van partner
Ik heb nooit gezondheidsklachten
De tweede reden is een goed voorbeeld waarom deze verplichte AOV er gaat komen. Het niet kunnen betalen zou namelijk geen reden mogen zijn om geen vangnet te hebben.
Verder zijn redeneringen als ‘ik heb nooit gezondheidsklachten’ of het inkomen van een partner vrij logisch te verklaren, maar niet bepaald betrouwbaar. Op lange termijn is niet te voorspellen dat iemand daar op kan blijven rekenen.
De overheid als enige uitkomst
Als zzp’ers geen AOV hebben omdat ze er de noodzaak niet in zien, of er geen kunnen betalen, wat dan? De overheid zet een stap naar voren, met een plan om die obstakels te overkomen. Het resultaat: een verplichte AOV, waar iedereen geaccepteerd moet worden, met een maximumpremie.
Uiteindelijk is verplichten de enige manier om te zorgen dat iedereen meedoet, kijk maar naar de auto- en zorgverzekering.
Stiekem geen slecht idee
Laten we voorop stellen dat iedereen zelf moet kunnen kiezen hoe hun AOV er ongeveer uit komt te zien. Maar, het idee dat iedereen een AOV moet hebben is op zichzelf best een goed idee. Laten we kort kijken naar een paar redenen waarom.
1 op 5 heeft amper financiële buffer
Zzp’ers moeten alles zelf regelen, en de meesten kunnen zich prima redden. Toch blijkt uit onderzoek door het CBS dat 20% van de zzp’ers het nog geen 3 maanden volhoudt als het inkomen wegvalt.
Vaker uitval dan men denkt
Mensen onderschatten de kans dat ze ooit tijdelijk arbeidsongeschikt raken enorm. Onderzoek van Adfiz laat zien dat 50% van de zzp’ers ooit langer dan 90 dagen niet kan werken. Die drie maanden dus, waarvoor 1 op 5 geen buffer heeft…
Naast uitkering ook hulp
Een AOV biedt meer dan alleen een financieel vangnet: er zit ook een revalidatie en reïntegratie aspect aan verbonden. Veel verzekeraars doen ook nog aan preventie met gezondheidschecks en coaching, want voorkomen is beter dan genezen.
Kies in ieder geval één van de drie
Hoe je het ook wendt of keert, het is belangrijk dat je een vangnet hebt. Het is aan iedereen zelf om een manier te kiezen die past. Dat hoort bij de autonomie en flexibiliteit die jij als zzp’er hebt en koestert. Wat wij wel kunnen doen, is helpen jou goed te informeren en de mogelijkheid bieden om jezelf goed te beschermen bij tegenslagen.
Afwachten of zelf afsluiten?
De verplichte AOV gaat er komen, al kan het nog even duren. Het heeft in ieder geval nu al veel zzp’ers aan het denken gezet: moeten ze wachten op de verplichte, of nu zelf een AOV afsluiten?
Zelf afsluiten = passender bij de zzp’er
Het voordeel van zelf een AOV afsluiten is dat de zzp’er meer controle heeft. Vooral zelf de wachttijd en (aanvullende) dekkingen kiezen is aantrekkelijk, omdat dat daarmee de premie beïnvloed kan worden. Bij de verplichte AOV staan de wachttijd, dekking en premie al vast.
Zelf afsluiten = flexibel (maximaal) verzekerd bedrag
Ook zit er een maximaal verzekerd bedrag op de verplichte AOV, rond de € 30.000,- per jaar. Wanneer zzp’ers zelf een AOV afsluiten hoeven ze zich niet aan zo’n maximum te houden. Mochten ze een keer arbeidsongeschikt worden, dan is bij eigen keuze het inkomensverschil van een zzp’er waarschijnlijk minder groot dan met de verplichte AOV.
De beste houding voor nu? Proactief
Uiteindelijk gaat het er niet om dat de overheid eist dat zzp’ers zich verzekeren, maar om dat iedereen een vangnet moet hebben om op terug te vallen. En dan idealiter ook nog eentje die past bij je eigen wensen.
Want een AOV is er om te zorgen dat je een vangnet hebt als het een keer mis gaat. En aangezien je nooit weet wanneer het misgaat, kunnen je het maar beter geregeld hebben. Voor jezelf, en je omgeving.
Van alle houdingen die je aan kan nemen, is hoe dan ook de beste houding: proactief.
Op zoek naar passende verzekeringen?
Gevonden! Alicia's zzp verzekeringen zijn speciaal afgestemd op wat zzp'ers echt nodig hebben.
100% digitaal geregeld
Super flexibel
Dagelijks opzegbaar